Entries from October 2018 ↓

Ik schrijf meestal geen stukken over ‘de actualiteit.’ Dit omdat het vrijwel altijd een afleiding is van zaken waar we wél invloed op kunnen hebben. En omdat we nu wel weten dat dit systeem verschrikkelijk is, een wetenschap waarvoor we de pers ook al niet nodig hebben. Maar net als iedereen heb ik wel eens behoefte aan afleiding, en kijk ik dan ook – tegen beter weten in – naar ‘het nieuws.’ En ondanks de laag eelt die in al die jaren op mijn ziel is gegroeid, wordt ik soms nog diep geraakt door wat ik zie. Deze keer: failliete ziekenhuizen.

Na decennia privatiseringen en al de problemen die er door zijn ontstaan. Nadat het introduceren-van-marktwerking ons toch telkens weer door de strot wordt geduwd. Na zoveel kabinetten van van de vrije-markt-fundamentalist Rutte, waarin alleen de markt vrij is en de mens haar slaaf… Na al die tijd, had ik toch nog verwacht dat er in dit land grenzen zouden zijn aan de heerschappij van het kapitaal. Na al die tijd had iemand die een godsgruwelijke hekel heeft aan dit sociaal-economische systeem toch nog gedacht dat het niet zó erg was. Toch wel.

      Bankiers worden gered, zieke mensen niet

En dat zo’n 10 jaar nadat de overheid de banken redde. Laat dat even op je inwerken. Banken worden gered, ziekenhuizen niet. Bankiers worden gered, zieke mensen niet. Nee, terwijl bankiers vrolijk door kunnen gaan met graaien, vertelde een patiënt van het MC Slotervaart toen het duidelijk werd dat faillissement nog maar een mogelijkheid was:

“De onzekerheid vind ik slopend, want ik zit in een proces van kanker en kan dit er eigenlijk niet bij hebben.”[1]

Nou nee dit kun je er dan godverdomme niet bij hebben! Jezus.. En natuurlijk durft een ingevlogen apologeet van uitbuiting en onderdrukking de vraag te stellen “waarom zou je een financieel ongezond bedrijf overeind houden?”[2] Dit soort hoeren van het kapitaal stonden waarschijnlijk de cheerleader uit te hangen op het moment dat ziekenhuizen überhaupt een bedrijf werden gemáákt[3]. En nadat zij de algemeen (lees: in de media) geaccepteerde noodzaak zullen hebben onderschreven om met miljarden banken te redden DIE ZICHZELF IN DE PROBLEMEN HADDEN GEWERKT, durven zij nu te beargumenteren dat je een instelling DIE VOOR ZIEKE, KWETSBARE MENSEN ZORGT niet financieel moet ondersteunen.

Excuses voor de capslock, maar dit was toch tot voor kort volstrekt ondenkbaar?! En is dat, binnen de gedachtewereld van minstens driekwart van de bevolking van Nederland toch nog steeds?[4] Dit gebeurt toch niet in het rijke westen? Oké in het Wilde Westen van de VS misschien, “maar toch niet in Nederland?” Wel dus.

Hoe komt dat? Duidelijk niet omdat mensen dit nu opeens prima vinden. Het is ook duidelijk dat de democratie (volks-macht) in Nederland morsdood is, minstens sinds de EU-grondwet. En zonder twijfel is ie begraven met de hele dividend-affaire. Is het misschien omdat de ideologische ‘grenzen’ waarvan zelfs ik dacht dat die er nog waren, niet meer in de praktijk worden gesteld?

       Ulrike, ich liebe dich

Vroeger was zeker niet alles beter. Maar, kapitalisten en hun handlangers konden nog wel bang zijn écht te ver te gaan. Toen begin jaren ’90 de Duitse overheid de Oost-Duitse staatseconomie privatiseerde via de zogenaamde Treuhand, werd de voorzitter daarvan nog zonder pardon doodgeschoten door de Rote Armee Fraktion. En dat was slechts het sluitstuk van de decennialange ‘stadsguerrilla’ die na 1968 woedde in het ‘rijke westen,’ waarvan de RAF waarschijnlijk het minst interessante voorbeeld was. Iemand als Wim Kok mocht deze week echter een natuurlijke dood sterven.

Voor alle duidelijkheid: de moraliteit van de ‘stadsguerrilla’ is ontzettend twijfelachtig, al moeten we ook niet doen alsof er door failliete ziekenhuizen geen doden vallen. Bij een iets warmere zomer vallen al meer bejaarden om, wat dacht je dat dit doet? Bij spoedeisende hulp (al langer gesloten bij MC Slotervaart) kunnen minuten en zelfs seconden het verschil maken tussen leven en dood; uit het hele land reisden mensen naar MC Slotervaart voor bepaalde operaties omdat die daar zo goed worden gedaan (hoe beter je een operatie doet hoe minder kans op complicaties hoe minder gezondheidsproblemen hoe minder doden, en vice versa); en natuurlijk de enorme stress die dit oplevert voor ontzettend veel mensen (waarvan er veel ook erg kwetsbaar zijn). Ja, bij een graadje meer vallen er al doden, en nu zeker.

Maar goed, ook puur functioneel-strategisch valt ‘stadsguerilla’ af te raden: die Treuhand-voorzitter werd natuurlijk gewoon verplaatst door een andere lakei van het grote geld, en uiteindelijk is alles verkocht. “Je kan een sociale relatie niet opblazen,” zegt men dan. Kapotschieten dus ook niet, hoe verleidelijk het soms ook is. En eigenlijk is het allerbelangrijkste argument nog wel, dat geen kameraad moet denken dat het een goed idee is op deze manier haar/zijn/hun leven te vergooien. It’s not worth it, en je schiet er niks mee op (pun intended).

Maar toch, op momenten zoals deze… hoe rechtvaardigbaar zou het zijn! Het is ook niet alsof er nog wordt geluisterd wanneer het volk massaal tegen privatiseringen is. Tegen belastingcadeautjes voor de ontzettend-rijken en het verdwijnen van steeds meer bevoegheden naar steeds verder-van-huis (ofwel machtscentralisatie). Het is niet alsof er wordt geluisterd naar al onze protesten. Nee meneer de anarchist (v/m/o), ook niet als er eens een steentje wordt gegooid of een gebouw wordt bezet. Zoals Ulrike Meinhof zo mooi zei:

“Protest is zeggen dit en dat, dat wil ik niet.

Weerstand is er voor zorgen dat het niet gebeurt.”

De tijd van protest is voorbij. Laat de FNV maar pleintjes vullen in hun gedoemde wanhoopsoffensief. Daadwerkelijk verzet, weerstand is nodig. Je kan sociale relaties dan wel niet opblazen, maar je kan ze ook niet wegwensen door met een bordje te zwaaien en wat leuzen te roepen. En stemmen? Daar ga ik niet eens meer woorden aan vuil maken.

[1] https://www.at5.nl/artikelen/187690/mc-slotervaart-failliet-verklaard

[2] https://www.at5.nl/artikelen/187711/mc-slotervaart-is-verleden-tijd-wat-betekent-dat-voor-de-zorg-in-de-stad

[3] Mijn intentie is hier natuurlijk niet sekswerkers te beledigen die eerlijk werk verrichten om in hun levensonderhoud te voorzien. Ik bedoel ‘hoer’ hier als genderneutraal scheldwoord voor iemand die zich metaforisch laat naaien voor geld.

[4] Al zal dat zienderogen verminderen nu de media ideologisch kapitaalfascisme uitgebreid een podium zal geven, en de onderliggende boodschap “zo is het nou eenmaal” wijd zal verspreiden.

(dit stuk is een vervolg op https://weerstand.noblogs.org/1-1-neem-afstand-van-het-spektakel/ )

Om ons heen leven tientallen, honderden, duizenden, honderdduizenden, miljoenen en uiteindelijk miljarden mensen hun leven. Het overweldigende, absurde en nauwelijks te bevatten hieraan moet worden waargenomen, gerealiseerd, erkend en geaccepteerd. Je bent één van velen, héél velen. Je bent niet één van de acteurs in het wereldwijde spektakel, die soapserie van politici en sterren vastgelegd door journalisten. Hoezeer je jezelf ook in hun schoenen plaatst en je voorstelt met hen mee te doen. Of hoezeer je je als radicaal ook tegen ‘de mainstream’ verzet, dat wil zeggen de radicaal te spelen in hun voorstelling. Dat is niet jouw leven, hoogstens jouw illusie.

           Knooppunt van relaties

Je bent één van velen, héél velen. Maar als je even van je beeldscherm weg kijkt, zie je ook dat je meer bent dan een virtueel poppetje in een meer of minder interactieve voorstelling – althans meer kán zijn. Je bent een knooppunt van relaties in een drie-dimensionale ruimte (vier als je het verloop over de tijd er bij betrekt). Die relaties zijn mentaal, fysiek, materieel en sociaal. Het kunnen machts-, krachts- en wederkerigheidsrelaties zijn. En wie weet wat nog meer. Van die aspecten staan altijd één of meerdere op de voorgrond van onze ervaring. Tegelijkertijd vallen de meeste of zelfs alle andere mogelijke aspecten er ook bij te betrekken (wat niet betekent dat dat ook verstandig is). In ieder geval valt tussen alles en iedereen waarmee jij een relatie hebt en jezelf wegen voor te stellen: tussen jou en elk object/subject één met twee richtingen. Al die wegen gezamelijk komen samen in jou, waarmee je dus een knooppunt van relaties bent.

Bovendien ben je een knooppunt van relaties die de manier waarop de relatie verloopt (het verkeer op die weg) kan beïnvloeden. In eerste instantie het verkeer wat vanuit jou richting de/het ander(e) gaat, en daarmee in tweede instantie ook wat er terug komt. Het moge duidelijk zijn dat jouw wil dan ook niet absoluut bepalend of absoluut vrij is (zoals in de voluntaristische fantasie). Maar tegelijkertijd betekent dit ook dat je niet slechts speelbal of resultaat bent van je omgeving, zonder enige vrije wil of mogelijkheid om invloed uit te oefenen (zoals in de deterministische nachtmerrie). De werkelijkheid is  het resultaat van een wederzijdse beïnvloeding tussen jezelf en de/het ander(e). Of anders gezegd, de werkelijkheid bestaat ‘simpelweg’ uit de relaties (wegen) tussen het ervarende subject en andere subjecten/objecten.

            Aandacht

Daarbij moet gezegd worden dat de werkelijkheid als totaliteit niet tegelijkertijd in zijn volle detail kan worden waagenomen. Als je focust op één aspect van iets (bijvoorbeeld hoe mooi je iets vindt en waarom), dan verdwijnen andere aspecten al snel uit het bewustzijn (bijvoorbeeld waarvoor je het kunt gebruikten). Alleen een heel ontspannen toestand van ‘open aandacht’ komt in de buurt van een ervaring van de totaliteit van wat er op een bepaald moment door één persoon te ervaren valt, maar daarmee wordt dan weer het detail uit het oog verloren. Met andere woorden verliezen we ons besef van totaliteit hoe meer we op iets focussen ten gunste van het specifieke, en verliezen we ons besef van het specifieke hoe meer we onze actieve focus los laten ten gunste van het algemene. Het valt dan ook aan te raden beide vormen van aandacht te oefenen.

De analytische focus op het specifieke lijkt ons wel goed af te gaan (het wordt er dan ook in geramd op school), maar hoe aandacht te hebben voor een totaliteit? Het begin is simpel, namelijk afstand nemen van het specifieke: als je door de bomen het bos niet meer ziet, moet je achteruit lopen tot het geheel weer in beeld begint te komen.

             Hervind de werkelijkheid

Vandaar de oproep afstand te nemen van het spektakel. Waar je eerst een hoog oplopend politiek conflict ziet, een schandaal over een bijzonder persoon of een intiem gesprek met een vriend, word je in staat een groter plaatje te zien: hoeveel beide kanten van het ‘conflict’ fundamenteel met elkaar gemeen hebben, hoe nietszeggend het schandaal is en hoe gewoon dat persoon, en hoe afstandelijk die tekst op je beeldscherm blijft hoeveel emoticons en gifs je er ook aan toevoegt. Neem nog een stap verder terug, en je ziet hoe verenigd die ruziënde politici eigenlijk zijn, hoe dat ‘schandaal’ en die ‘ster’ jou afleiden van wat er in jouw leven gebeurt, en hoe je helemaal niet bij die vriend bent maar alleen en verlamd naar een beeldscherm zit te starem. Als je genoeg afstand van het bos neemt, begin je ook zicht te krijgen op andere dingen.

Vandaar dus de oproep afstand te nemen van het spektakel. Want de aandacht daarin, voor de relaties tussen spectaculaire knooppunten en onze (vrijwel altijd slechts onszelf voorgestelde) relatie daarmee, lijkt ons wel goed af te gaan. Maar de aandacht voor de wereld waar we daadwerkelijk onderdeel van zijn en invloed op kunnen uitoefenen? Het begrip daarvan moeten we ons nog bewust worden, en het handelen er in nog leren.

Of anders gezegd: ons bewustzijn en ons handelen zijn momenteel verregaand slechts een voorstelling, een illusie, want zij is spectaculair. De vraag die jij jezelf moet stellen is: wil je daadwerkelijk bewust-zijn en handelen in de wereld, of wil je je vastklampen aan een fictie? Neem je de rode of de blauwe pil? De keuze is aan jou.

Welkom, kameraad

We zijn zowel te vroeg als te laat

Dus hebben we alle tijd

Neem die .

[wordt vervolgd]

Ik zal altijd van je houden

zoals ik altijd van iedereen zal blijven houden

waarvan ik ooit eens heb gehouden.

Behalve van hen

die vijanden zijn geworden

en juist hen

omdat ik van ze hield.

Ik zal van jullie houden

zoals ik ook nu al hou van ieder waarvan ik ooit zal houden.

En zal blijven houden.

Want er zijn geen verloren liefdes

zolang de liefde overwint.

En de liefde

is wat alles overwint.